Bánh nghệ có nguồn gốc từ đâu thì không ai biết, chỉ biết nó có từ rất lâu rồi và chỉ ở Thái Bình mới có. Làng Phú Cốc, huyện Kiến Xương là nơi ít ỏi còn lưu giữ nghề làm thức bánh đặc biệt này.
Không quá nhộn nhịp hay ồn ào, phiên chợ quê dân dã với nhiều thứ bánh thơm ngon, nao nức lòng người. Thu hút ánh mắt của người đi chợ là chõ bánh nghệ vàng rộm một vùng. Cùng HungryPanda tìm hiểu món đặc sản này nhé.
Bánh Nghệ Thái Bình – Đặc Sản Tuyệt Ngon
Bánh có hình thoi hoặc tròn, tùy người lặn bánh. Nếm chiếc bánh nghệ, người ăn sẽ cảm nhận ngay được hương thơm của đất trời. Thoang thoảng hương thơm của nghệ, bùi dẻo của gạo tẻ, vị ngậy béo của thịt, mỡ và hành khô. Ăn xong bánh, cái dư vị quê hương vẫn còn quyện vào nơi đầu lưỡi.
Tưởng như đơn giản, nhưng làm ra chiếc bánh nghệ phải trải qua rất nhiều công đoạn và mất nhiều thời gian. Như bà Hỡi nói thì “để có được chõ bánh nghệ thơm ngon vàng tươi cũng cầu kỳ, kiểu cách lắm”.
Muốn bánh có màu vàng tươi, phải kén chọn nghệ già, rửa sạch, rồi luộc chín vừa, giã lấy nước, sau đó mới nhào với bột gạo. Có như vậy bánh với có màu ưng ý, mùi thơm đặc biệt và không có mùi hăng của nghệ.
Gạo làm bánh là gạo tẻ, không phải gạo nếp như nhiều loại bánh khác, gạo được chọn phải là gạo Thái Bình, ngâm cho vừa đủ dẻo, rồi nghiền thành bột. Bột phải ba phần ướt một phần khô, có như vậy bánh mới dẻo, không bị dính vào nhau và dễ ăn. Tiếp theo là công đoạn xôi bột, đây cũng là công đoạn khó nhất, xôi phải lên được hơi, việc này không phải ai cũng làm được.
Sau khi bột chín dùng tay nhào lặn cho thật kỹ lúc bột còn nóng, người làm bánh phải khéo léo nặn nhân đã làm sẵn vào bột nóng. Các công đoạn cũng mất đến 4 tiếng. Sáng hôm sau, dậy sớm bắc nồi bánh lên bếp hấp từ 1,5 giờ đến 2 giờ rồi mang ra chợ bán.
Cách Làm Bánh Nghệ
Cách làm
Bước 1: Để thực hiện món bánh này, đầu tiên gạo nếp sau khi đã ngâm 6 tiếng bạn để ráo nước rồi xóc muối cho đều nha.
Bạn đổ bột nếp, bột tẻ, muối và bột nghệ lại với nhau rồi trộn đều sau đó đổ nước ấm vào đảo nhanh tay sao cho bột mịn không dính vào tay là được nha. Tiếp đó, bạn để bột nghỉ 10 phút sau đó chia ra làm 10 phần bằng nhau.
Đậu xanh sau khi ngâm thì bạn mang đi đồ chín.
Bước 2: Bạn thái nhỏ hành rồi phi với dầu cho chín vàng thơm nức, đổ 1 nửa ra bát để rắc trên bánh trước khi ăn nha.
Bước 3: Còn 1 nửa hành phi để lại trong chảo và đổ đậu xanh đã chín vào xào nha, nếu bạn thấy khô thì cho thêm chút nước, đảo nhanh rồi tắt bếp đi. Bạn chờ cho đậu xanh nguội bớt thì viên thành 10 viên bằng nhau.
Bước 4: Tất cả nhân và vỏ gạo làm áo đã chuẩn bị xong, giờ bạn thực hiện bắt bánh nhé. Bạn lấy viên bột để trong lòng bàn tay ấn cho mỏng ra thành hình tròn. Bạn cho nhân vào vỏ bánh và khéo léo gói lại.
Sau đó bạn dùng tay ấn dẹt bánh nghệ xuống
Bước 5: Bạn bật bếp cho nước trong chõ (xửng) sôi thì ta rắc 1 lớp gạo nếp xuống dưới nha. Tiếp đó bạn xếp bánh lên trên gạo sao cho giữa các bánh nghệ có khoảng cách, rồi lại rắc gạo lên trên bánh, cứ thế…
Bước 6: Cuối cùng bạn đồ khoảng 20 phút khi thấy xôi mềm thì bánh nghệ cũng chín. Bạn gắp bánh ra rồi rắc hành lá đã phi thơm vào và ăn nóng nha.
Thưởng Thức Bánh Nghệ Thái Bình
Thức quà quê đặc biệt này, không chỉ thơm ngon mà giá cũng phù hợp. Khách hàng chính của chị em bà Hỡi là các cháu học sinh đi học và người đi chợ sớm. Hương vị quen mà lạ, người ta chọn bánh nghệ vì nó thơm ngon, dân dã, không xa xỉ, với vài nghìn đồng bánh nghệ đã giúp người ta chắc bụng đến tận buổi trưa.
Cô Thu, một tiểu thương ở tận bên Nam Định sang chợ phiên từ sáng. Cô ghé qua nồi bánh nghệ của bà Hỡi. Cô chia sẻ “đây là thứ bánh lạ lùng, chưa thấy chợ nào có, nó có mùi vị rất đặc biệt. Giữa chợ vô vàn các loại bánh, cô chọn nó vì nó không có hóa chất, lại làm từ nghệ, giúp cô giải quyết phần nào bệnh đau dạ dày”.
Cùng Xem Video Bánh Nghệ Nhé:
Gần 30 năm làm bánh, bà Hỡi nhớ lại kỉ niệm “ngày trước phải giã gạo bằng tay, rất vất vả, giờ thì đã có máy xay bột sẵn, công việc đã nhàn hơn”. Điều đặc biệt và cũng không lí giải nổi, năm nào chị em bà cũng có vài nồi bánh bị hỏng, khi xôi bánh bị dính vào nhau, không bán được như là thử thách của tổ nghề.
Khác các thức bánh khác, chưa hết buổi chợ, nồi bánh nghệ đã hết. Người đi chợ quen, thấy bánh nghệ là mua. Mua không chỉ bởi nó lạ mà nó còn gần gũi, hợp khẩu vị với bao người. Thức bánh này ngày càng được ưa chuộng, nhiều người biết đến không chỉ bới giá trị ẩm thực, mà còn là giá trị dinh dưỡng tuyệt vời từ nghệ.
Giữa vô vàn các thứ bánh len lỏi vào các ngõ ngách từng ngôi nhà thì bánh nghệ vẫn là thức bánh mà người con quê lúa lựa chọn khi quay về thăm quê.