Nói về cốm, thì từ lâu ở miền Bắc nổi tiếng với món cốm làng Vòng Hà Nội, thứ quà vặt gây thương nhớ cho bao thế hệ người dân Hà Thành. Nhưng ít người biết được ở miền Tây cũng có một món cốm tương tự cũng nổi tiếng không kém đó chính là cốm dẹp An Giang.
Cốm dẹp của người Khmer gắn liền với lễ hội cúng trăng Ooc om boc vào rằm tháng 10 âm lịch hàng năm. Tuy nhiên, hiện nay nó đã trở thành món đặc sản của An Giang. Nên du khách sẽ dễ dàng được thưởng thức và mua về làm quà khi ghé An Giang, nhất tới Tp. Long Xuyên.
Cùng Trùm Đi khám phá món ngon này nhé.
Cốm Dẹp An Giang
Người Khmer vùng Bảy Núi, tỉnh An Giang từ lâu đã gắn bò với nghề làm nông. Bởi thế mà những đặc sản của người dân nơi đây làm ra cũng sản sinh từ những loại cây đã bén rễ trên vùng đất này. Và cốm dẹp là một trong những đặc sản tiêu biểu của vùng đất này. Nói về nguồn gốc món cốm dẹp, không ai nhớ được món này hình thành từ lúc nào. Chỉ biết rằng, trong ký ức tuổi thơ của những người Khmer vùng Bảy Núi đều đã từng có cơ hội thưởng thức hương vị thơm ngon đặc trưng của món cốm dẹp.
Ngày xưa, làm cốm dẹp không phải là nghề vì nhà nào cũng có thể tự làm được. Vào những ngày rằm tháng 10 âm lịch, đồng bào dân tộc Khmer lại náo nức chuẩn bị cho lễ hội Ok om bok. Đây là lễ hội cúng trăng, tạ ơn và cầu cho mùa máng bội thu của người Khmer. Mặt trăng được người Khmer xem là vị thần thiên nhiên đã giúp đỡ họ việc bảo về mùa màng, điều hòa thời tiết, đem lại sự no ấm. Vào dịp diễn ra lễ hội Ok om bok, các bà và các chị trong làng bắt đầu mang nếp ra giã để tự tay làm món cốm dẹp thờ cúng tổ tiên, trời đất. Mâm cỗ chỉ là dĩa cốm dẹp dâng cúng tổ tiên và vài món ăn đạm bạc. Cốm dẹp được xem là món bánh cúng cầu mong mọi thứ tốt lành và trở thành thứ lễ vật thiêng liêng hàm chứa ý nghĩa văn hóa đặc sắc của người Khmer.
Cách Làm Cốm Dẹp An Giang
Cách làm món cốm dẹp An Giang:
Cứ mỗi độ thu về, khi những hạt lúa nếp đầu mùa vừa ngậm sữa căng hạt là lúc thích hợp để người dân địa phương gặt về làm cốm.
Thóc nếp được sàng sảy cẩn thận, đem ngâm nước một đêm, tiếp đó phơi khô dưới nắng, sau đó rang chín rồi giã dẹp.
Khác với món cốm đặc sản Hà Nội, cốm An Giang không có màu xanh mát mà là màu trắng ngà.
Bí quyết làm món dẹp ngon tuyệt:
Theo kinh nghiệm được truyền lại, muốn mẻ cốm dẻo và ngon thì phải rang trong những chiếc om, hay nồi đất làm thủ công.
Rang cốm cũng phải khéo, rang quá lâu thì nếp cứng, còn rang nhanh quá thì nếp sẽ sống, khi giã cốm dễ bị nhão.
Lúc giã cốm thì hai người đứng đối diện bên cối, một tay cầm chày, một tay cầm cây gạt, cứ thế vừa giã vừa gạt đến khi hạt nếp dính chày rớt xuống cối.
Nếp sau khi giã dẹp được đổ ra nia sàng sảy cho hết trấu rồi cho vào bao kín.
Thưởng Thức Cốm Dẹp An Giang
Để làm cốm dẹp, người ta chọn những hạt nếp mây mẩy, giống nếp chon-hô trứ danh vùng Bảy Núi hiện chỉ còn trồng rất ít ở xã Núi Tô, Cô Tô (Tri Tôn), để cho ra những mẻ cốm thơm dẻo, thắm đẫm mùi vị quê hương.
Trước tiên, nếp được cho vào nồi đất để rang chín. Khi nếp nổ lách tách trong nồi, người ta đổ vào cối rồi dùng chày giã cho dẹp hẳn. Khi cốm dẹp, các mẹ, các chị lại phải sàng sẩy cho sạch vỏ, sạch bụi.
Đó là công đoạn sơ chế. Muốn ăn cốm, các bà nội trợ sẽ phải trộn thêm dừa, đường và một ít nước dừa tươi.
Trong đêm trăng tròn tháng mười, trên bàn thờ tổ tiên của đồng bào dân tộc thiểu số Khmer luôn có dĩa cốm dẹp với chuối tươi ăn kèm để cầu mong mùa màng tươi tốt và tưởng nhớ công ơn người đi trước.
Không chỉ là một món ăn ngon, cốm dẹp An Giang còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, mang đậm nét văn hóa truyền thống của người Khmer. Hàng năm, cốm dẹp được đồng bào dân tộc Khmer dâng tạ trời phật trong ngày lễ Cúng trăng (nghi lễ chính trong lễ hội Ok om bok). Chúc các bạn ngon miệng nhé.
